In de wereld van yoga en mindfulness horen we steeds vaker termen als Trauma-Informed Yoga, Trauma Sensitive Yoga (TSY) en Trauma Bewuste Yoga. En dat is maar goed ook, want deze benaderingen zijn hard nodig. Ze hebben allemaal als doel een veilige en ondersteunende omgeving te creëren voor mensen die te maken hebben gehad met trauma. Maar wat zijn precies de verschillen tussen deze benaderingen? En welke past het beste bij jou als yogadocent of coach? Laten we eens dieper ingaan op wat elke term betekent en hoe ze zich tot elkaar verhouden.
Wat betekent trauma-geïnformeerd lesgeven?
Trauma-geïnformeerd lesgeven houdt in dat je als docent een basiskennis hebt van trauma en hoe dit het gedrag en de reacties van mensen kan beïnvloeden. Het is belangrijk om te beseffen dat een trauma-geïnformeerde aanpak slechts de basis biedt; de diepgaande kennis over trauma en de impact ervan op het lichaam en de geest ontbreekt vaak nog.
Voorbeeld in de yogapraktijk: Als trauma-geïnformeerde yogadocent creëer je een veilige ruimte waar iedereen zich welkom voelt, zonder specifieke aanpassingen voor trauma-overlevenden. Dit kan al zo eenvoudig zijn als de taal die je gebruikt, het vermijden van fysieke aanpassingen en bewust zijn van mogelijke triggers zoals drukke ruimtes of harde geluiden.
Voor wie?: Dit niveau van bewustzijn is belangrijk voor alle yogadocenten die willen werken met diverse groepen mensen, zonder zich specifiek op trauma-overlevenden te richten.

Wat is Trauma Sensitive Yoga?
Trauma Sensitive Yoga (TSY) is een benadering van yoga die speciaal is ontwikkeld voor mensen die te maken hebben gehad met trauma, zoals posttraumatische stressstoornis (PTSS). Deze methode werd onder andere gepionierd door David Emerson en Bessel van der Kolk en is bedoeld om mensen met trauma te helpen zich weer thuis te voelen in hun lichaam.
Voorbeeld in de yogapraktijk: Trauma Sensitive Yoga vermijdt dwingende taal en geeft studenten altijd de keuze om zelf te beslissen hoe ze een houding willen doen. Er wordt niet gefocust op perfecte uitlijning, maar op het bewust ervaren van het eigen lichaam in het moment. Fysieke aanraking wordt vaak vermeden, tenzij expliciet gevraagd door de student.
Voor wie?: TSY is een waardevolle benadering voor yogadocenten die werken met trauma-overlevenden en mensen die kampen met PTSS. De focus ligt op veiligheid en zelfregulatie. Deze benadering is van onschatbare waarde voor mensen met trauma, en het heeft vele docenten en coaches geholpen om veiliger en bewuster les te geven.
Wat is Trauma-Bewuste Yoga?
Trauma Bewuste Yoga bouwt voort op de principes van TSY, maar breidt zich uit naar een bredere, inclusievere aanpak. In tegenstelling tot Trauma Sensitive Yoga, dat vooral gericht is op mensen met ernstige trauma's zoals PTSS, is trauma-bewuste yoga ontworpen voor iedereen. Het uitgangspunt is dat we allemaal in meer of mindere mate te maken hebben gehad met trauma of ontregelingen van ons zenuwstelsel.
Bij trauma bewuste yoga leer je niet alleen de basisprincipes van keuzevrijheid, lichaamsbewustzijn en passend taalgebruik vanuit TSY, maar ook diepgaande kennis van het zenuwstelsel en de impact van trauma op het lichaam. Je leert werken met de polyvagaal theorie, die uitlegt hoe het autonome zenuwstelsel functioneert en hoe co-regulatie en zelfregulatie een cruciale rol spelen in het herstelproces.
Voorbeeld in de yogapraktijk: In trauma-bewuste yoga richt je je niet alleen op het creëren van een zo veilig mogelijke omgeving, maar werk je tevens aan het ondersteunen van de heling van het autonome zenuwstelsel. Je leert je studenten over zelfregulatie, zoals hoe ze met hun ademhaling de nervus vagus kunnen activeren om tot rust te komen of juist actiever kunnen worden wanneer hun systeem in de "freeze"-modus zit. Daarnaast leer je over de impact van trauma op fascia, de psoas en hoe het lichaam spanning vasthoudt.
Voor wie?: Dit is ideaal voor yogadocenten en coaches die zich willen verdiepen in de wetenschappelijke en somatische kant van trauma, en op zoek zijn naar manieren om studenten te helpen trauma op een diepere, meer geïntegreerde manier te verwerken.

Conclusie
Hoewel Trauma-Informed, Trauma Sensitive en Trauma Bewuste Yoga verschillende elementen bevatten, hebben ze allemaal het gemeenschappelijke doel om een veiligere en ondersteunende omgeving te creëren voor individuen met trauma. Het is naar mijn mening dan ook voor iedereen die met het menselijk welzijn werkt van groot belang om in elk geval basiskennis van trauma te hebben. Dit stelt je niet alleen in staat om effectievere ondersteuning te bieden, maar helpt ook om mogelijke hertraumatisering te voorkomen.
Als je geïnteresseerd bent in het verder ontwikkelen van je kennis en vaardigheden op dit gebied, kan de Trauma Bewuste Opleiding een enorm waardevolle stap zijn. Deze opleiding biedt niet alleen de theoretische basis, maar ook praktische tools om je lessen inclusiever en effectiever te maken voor iedereen.